DỰ BÁO QUAN HỆ CHÍNH TRỊ QUỐC TẾ CỦA KHU VỰC BẮC MỸ TRONG TƯƠNG LAI

NHÓM TÁC GIẢ: HÀ THANH TÙNG, CAO THỊ TRANG, PHẠM MINH TRÍ. 
TRONG ĐÂY NHÓM TẬP TRUNG PHÂN TÍCH THEO PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO CHUYÊN NGÀNH KHOA HỌC CHÍNH TRỊ MỚI CỦA ĐẠI HỌC CAMBRIDGE. 

I. ĐẶC ĐIỂM VĂN HÓA CHÍNH TRỊ
Hệ tư tưởng của các nước Bắc Mỹ có truyền thống lâu đời trên thế gới là hệ tư tưởng chủ nghĩa tư do tư sản, chủ nghĩa tự do làm nền tảng, và chủ nghĩa tư bản là hình thái kinh tế -xã hội mà họ lựa chọn.
Luật pháp của các nước này cũng theo quyền tự do của mỗi công dân làm điểm tựa cho điều luật được ra đời. Điển hình, Hiến pháp Mỹ và Tuyên ngôn độc lập của Mỹ, đã ghi nhận quyền tự do cá nhân, đề cao nhân quyền, dân chủ.
Chủ nghĩa cá nhân cũng được xem là một trong những nền văn hóa của khu vực này, nhất là Mỹ.
Bắc Mỹ có các thành phần dân cư khác nhau với ngôn ngữ là tiếng Anh và Pháp, và là nơi xung đột sắc tộc diễn ra thường xuyên.
Các tôn giáo ở khu vực này hầu hết là Cơ Đốc Giaó(76,8 triệu tín đồ), Tin Lành( 52 triệu tđ), Thiên Chúa Giaó( 3,9 triệu tđ).

Ngoài ra, chủ nghĩa dân tộc còn là  bản sắc, mà tập trung chủ yếu là Mỹ, nguyên tắc nhân dân là nguồn gốc của quyền lực chính trị, được tuyên truyền rộng rãi, và coi đây là tính dân chủ hợp thức hóa trong xã hội.

Ở Canada, thì văn hóa chính trị của quốc gia là sự kết hợp hài hòa của những văn hóa của thổ dân bản địa và của những người nhập cư.

Ở Mêxicô, thì văn hóa mang đậm sắc tộc, phổ biến với các thổ dân bản địa, và kết cấu như thời tiền sử mà nơi đây có được, và một phần chịu ảnh hưởng của Tây Ban Nha.

KHU VỰC BẮC MỸ 

 

II. ĐẶC ĐIỂM THỂ CHẾ CHÍNH TRỊ

Có cả hai nền thể chế Quân Chủ và Cộng Hòa, và hình thức chính thể cũng khác nhau, là phản ánh được mức độ dân chủ trong chế độ chính trị càng cao.

Chính thể Cộng Hòa Tổng Thống ở Mỹ là điểm đặc trưng cho việc thực thi quá trình thực hiện “tam quyền phân lập” mà trước đó Tổng Thống Washingston đã cố gắng xây dựng và thực thi. 

Chính thể Quân chủ Lập Hiến ở Canada khác với Anh, Hà Lan…, mà là kết quả của cuộc đấu tranh đi tới sự thỏa hiệp của chính quyền giữa Canada với Anh.

Chính thể Cộng hòa Tổng Thống ở Mêxico cũng thực hiện hình thức tam quyền Phân lập như ở Mỹ.

( có nhiều tài liệu gọi Mêxicô thuộc khu vực Trung Mỹ).

QUAN HỆ MỸ - TRUNG

III. ĐẶC ĐIỂM VỀ QUAN HỆ CHÍNH TRỊ

Đầu tiên là Hiệp định Thương mại tự to Bắc Mỹ( NAFTA) là hiệp định thương mại tự do giữa 3 nước Canada, Mỹ và Mexico, ký kết ngày 12 tháng 8 năm 1992, hiệu lực từ ngày 1 tháng 1 năm 1994. ... Nội dung của hiệp định này là: Giúp cho kinh tế của 3 nước Mỹ, Canada và Mexico được dễ dàng hơn. 

- NAFTA đã là nền tảng cho sự thống nhất về kinh tế và chính trị giữa 3 nước Bắc Mỹ, nhưng giờ đây nền tảng này đang có những chấn động dữ dội từ bên trong và đe dọa đến thành công của những bước tiến trong tương lai, có khả năng cạnh tranh cao với thị trường của EU,AFTA.

Quan hệ giữa Bắc Mỹ với các khu vực ngày càng có chuyển biến lệch hướng đi rất nhiều, so với các thập kỷ qua.

Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong thời gian tranh cử năm 2016, cam kết sẽ xây tường với Mexico để ngăn người nhập cư trái phép. Trong ngân sách tài chính năm 2018, chính quyền Mỹ đề xuất chi 1,8 tỷ USD để bắt đầu xây tường. 

- Sự trỗi dậy của nền kinh tế Trung Quốc và sức mạnh của vũ khí hạt nhân ở Bắc Triều Tiên được coi là điểm nóng quan trọng hơn hết. Sự ảnh hưởng của nền kinh tế Trung Quốc sắp vượt Mỹ chính là mối đe dọa khổng lồ của Mỹ. Trong khi đó Nhật bản, Hàn Quốc vẫn chịu ảnh hưởng lớn khi nền kinh tế Bắc Mỹ muốn sử dụng các nước đồng minh là bước điệm cho sự khởi dậy của nền kinh tế. Đối với Đài Loan thì ngay khi TT Trump nhậm chức, ông ta đã cắt đường dây ‘đối thoại ngoại giao song phương’ với nước này, và thừa nhận một Trung Quốc. 

Đối với Bắc Triều Tiên thì đó là mối đe dọa chiến lược quân sự, tầm ảnh hưởng chính trị mạnh mẽ trên thế giới, nếu như có một động thái cứng rắn nào, thì nhất định sẽ đem đến một hậu quả không lường trước được.(3H17P), giờ địa phương ngày 29/11/2017. Đây là vụ thử tên lửa thứ 20 trong năm nay của Bình Nhưỡng. Tên lửa liên lục địa lần này được phóng đi từ một căn cứ phía bắc thủ đô Bắc Triều Tiên, đạt độ cao 4500 km, bay xa 960 km trước khi rớt xuống vùng  đặc quyền kinh tế của Nhật Bản. Tầm bắn của tên lửa có thể tới lãnh thổ Mỹ. 

QUAN HỆ MỸ- TRIỀU

Quan hệ của Bắc Mỹ với khu vực Trung Đông

   - Được xem là một khu vực có chiến lược quân sự quan trọng, và là nơi có  nguồn dầu mỏ quan trọng, với số lượng nhiều nhất ở các khu vực khác không có được.

   - Ảnh hưởng từ khi mà Mỹ kéo quân đội của mình để trợ giúp quân sự tại Irac hồi năm 2002-2005, và sự tấn công của Nhà nước hồi giáo ISIS, được xem là một vấn đề đáng quan ngại sâu sắc, nhất là ở vùng Syria, Thổ Nhĩ Kì, được xem là căn cứ địa quan trọng của ISIS ở Trung Đông.

- Hôm 9-12-2017 mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận thành phố Jerusalem này là Thủ đô của Israel có thể sẽ gây ra những hệ lụy khôn lường.

(Jerusalem bị chia cắt: nửa phía Tây trở thành một phần của quốc gia mới Israel, trong khi nửa phía Đông, bao gồm thành cổ, được Jordan kiểm soát. Tuy nhiên, sau cuộc chiến chớp nhoáng Sáu Ngày vào năm 1967, Israel chiếm luôn cả Đông Jerusalem và sáp nhập vào quốc gia Do Thái. Năm 1980, các nhà lập pháp Israel thông qua một dự luật tuyên bố “Jerusalem, hoàn chỉnh và thống nhất, là Thủ đô của Israel”, động thái này khiến cộng đồng quốc tế phẫn nộ.) 

LỘ TRÌNH HÒA BÌNH TRUNG ĐÔNG

Quan hệ giữa Bắc Mỹ và Đông Nam Á

Quan hệ giữa các nước Bắc Mỹ với các nước Đông Nam á ngày càng gắn kết, vì Mỹ đang muốn tìm kiếm sự hỗ trợ về mọi mặt, tăng số lượng đồng minh của mình, vừa cho thấy sự mạnh mẽ của Mỹ trong việc đảm bảo an ninh trong khu vực và toàn cầu. Điển Hình, như Apec 2017 tại Đà Nẵng, với sự có mặt của Mỹ, Canada, càng cho thấy sự quyết tâm của họ, khi tìm kiếm nguồn lực tiềm năng mới cho mình, và cũng là lợi ích mà các bên đang hướng đến.

MỸ VÀ ASEAN 

Quan Hệ giữa Bắc Mỹ với EU

Các nước Bắc Mỹ cól iên hệ mật thiết với các nước Eu, trong những năm qua nền kinh tế của Eu và Mỹ chịu rất nhiều sự chi phối với nhau, về nguồn cung ứng thị trường, và giá cả, cũng như là các cuộc đàm phán, kí kết giữa đa phương và song phương đạt nhiều thành tựu lớn.

MỸ VÀ EU 

 KẾT LUẬN

Khu vực Bắc Mỹ có nền kinh tế mạnh mẽ trên thế giới mà điền hình là Mỹ và Canada, cùng với sự phát triển của Mexico trở thành nền kinh tế chủ đạo của toàn thế giới.

Nguồn tài nguyên thiên nhiên, và địa chính trị quan trọng, làm các nước Bắc Mỹ giữ vai trò chủ đạo, là ‘anh cả’ của thế giới mà nhất là Mỹ.

Sự ảnh hưởng về chính trị- quân sự của Mỹ và Canada…, được xem là ‘bảo vệ đồng minh’ lâu đời, như Nhật Bản và Hàn Quốc.

Chủ nghĩa Dân Túy đang diễn ra hết sức sâu sắc, từ khi cuộc bầu cử của Mỹ năm 2016, làm cho quần chúng đang đi vào chủ nghĩa dân tộc.

Sự ảnh hưởng đến chính trị hiện nay, là ở Đông Bắc Á, Trung Đông với những mục tiêu quân sự lớn của Mỹ, sự áp đặc các lệnh chừng phạt với triều tiên, hay là chống lại các lực lượng khủng bố như ISIS.